Προβολές: 2483
Μια από τις συχνές αιτίας γυναικείας στειρότητας είναι η επονομαζόμενη υπερπρολακτιναιμία, υψηλό επίπεδο της προλακτίνης. Η προλακτίνη είναι ορμόνη η οποία εκκρίνεται από την υπόφυση, αλλά όταν είναι σε μεγαλύτερες ποσότητες καταστέλλει την ωορρηξία και αλλάζει το επίπεδο των γυναικείων ορμονών. Πολύ συχνά γυναίκες που πάσχουν από διαταραχές στο έμμηνο κύκλο ή από μεγάλες περιόδους έλλειψης εμμηνόρροιας επισκέπτονται διάφορους ειδικούς χωρίς να εξεταστούν για τα επίπεδα της προλακτίνης.
Η υπερπρολακτιναιμία μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες
Μία από τις συχνότερες αιτίες, ειδικά στις γυναίκες, είναι τα αδενώματα της υπόφυσης – μικρά, στις 99% των περιπτώσεων καλοήθη μορφώματα, τα οποία με κανέναν τρόπο δεν επηρεάζουν την ποιότητα και τη διάρκεια ζωής, αλλά έχουν επιπτώσεις στα επίπεδα της ορμόνης αυτής.
Η υπερπρολακτιναιμία δεν οφείλεται πάντα σε αδενώματα της υπόφυσης. Μερικές φορές είναι ιδιοπαθής, δεν υπάρχει διαπιστωμένη αιτία για την υπερπρολακτιναιμία – απλά υπερευαισθησία των κυττάρων της υπόφυσης. Οι γυναίκες οι οποίες έχουν πολυκυστικές ωοθήκες μπορούν να παρουσιάσουν επίσης υπερπρολακτιναιμία.
Γυναίκες οι οποίες λαμβάνουν αντικαταθλιπτικά, αντιψυχωτικά επίσης μπορούν να παρουσιάσουν υπερπρολακτιναιμία, επειδή αυτά τα φάρμακα αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο εκκρίνεται η ντοπαμίνη, η οποία είναι είδος νευροδιαβιβαστής και επηρεάζει τα επίπεδα της προλακτίνης. Αυτά τα φάρμακα είναι ανταγωνιστές ντοπαμίνης, αλλάζουν τα επίπεδα της ντοπαμίνης και από εκεί αλλάζουν τα επίπεδα της προλακτίνης.
Γυναίκες οι οποίες έχουν δυσπλασίες στους μαστούς επίσης μπορούν να έχουν υπερπρολακτιναιμία, η υπερπρολακτιναιμία μπορεί να εμφανιστεί ως επακόλουθο ενός τραύματος στο στήθος. Υπερπρολακτιναιμία μπορεί να υπάρχει επίσης σε περίπτωση νεφρικών και ηπατικών ασθενειών.
Συνήθως, μια μόνο αυξημένη τιμή της προλακτίνης δεν ερμηνεύουμε
Η προλακτίνη είναι ορμόνη που επηρεάζεται από το στρες και υπάρχουν άνθρωποι στους οποίους η στενοχώρια, ακόμα και από τον φόβο από το τρύπημα κατά τη λείψει αίματος, μπορεί να προκαλέσει μικρές αποκλείσεις προς υψηλότερες τιμές του επιπέδου της προλακτίνης. Για αυτόν τον λόγο, όταν δούμε ότι μια ασθενής έχει υψηλές τιμές της προλακτίνης συνήθως συστήνουμε επανάληψη της εξέτασης.
Για γυναίκες, οι οποίες έχουν κανονική εμμηνόρροια, επειδή υπάρχουν και τέτοιες περιπτώσεις, δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει εμμηνόρροια ή έκκριση από τους μαστούς, εμείς συστήνουμε η εξέταση αυτή να γίνει στο διάστημα μεταξύ της τρίτης και της πέμπτης ημέρας της εμμηνόρροιας. Εάν στην δεύτερη εξέταση υπάρχει πάλι αυξημένη τιμή, συνήθως δίνεται θεραπεία
Καλά θα ήταν να γίνει και MRI – μαγνητική τομογραφία υποφύσεως. Είναι καλά αυτή η εξέταση να γίνει με σκιαγραφική ουσία επειδή η υπόφυση είναι εξαιρετικά μικρή για να μπορεί να φανεί με σαφήνεια εάν υπάρχει ή όχι μόρφωμα – η σκιαγραφική ουσία είναι το μέσω που πρέπει να επιλεχθεί.
Γιατί είναι καλά να γίνει μαγνητική τομογραφία;
Εάν υπάρχει μικροαδένωμα της υπόφυσης, δηλαδή μόρφωμα που έχει μέγεθος έως 10 mm, η θεραπεία είναι συντηρητική – με φάρμακα, εάν το μόρφωμα είναι πιο μεγάλο, τότε παραπέμπουμε τις ασθενείς συνήθως προς νευροχειρουργό και μαζί με τον νευροχειρουργό εκτιμούμε την περαιτέρω συμπεριφορά.
Υπάρχουν περιπτώσεις, ακόμα και όταν γίνεται λόγος για μακροαδενώματα, δηλαδή μορφώματα που υπερβαίνουν το ένα εκατοστό, να συνεχίζουμε τη θεραπεία συντηρητικά και να βασιζόμαστε στο πολύ ωραίο αποτέλεσμα των ανταγωνιστών ντοπαμίνης να επηρεάζουν τον όγκο του αδενώματος.
Όταν η ασθενής είναι με μικροαδένωμα της υπόφυσης, η θεραπεία πρέπει να συνεχίσει για μεγάλη χρονική περίοδο. Αυτή είναι η διαφορά με την ιδιοπαθή υπερπρολακτιναιμία, στην οποία μπορούμε να ξεκινήσουμε μια θεραπεία με ανταγωνιστές ντοπαμίνης και κάποια στιγμή να σταματήσουμε και η ασθενής να μην έχει πια ανάγκη από θεραπεία.
Στις ασθενείς που έχουν αδένωμα της υπόφυσης είναι καλά να εφαρμόζουν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα τη θεραπεία τους. Οι ασθενεις, που έχουν αδενώματα της υπόφυσης, αυτά είναι μακροαδενώματα, δεν υπάρχει λόγος να μην μπορούν να συλλάβουν με συμπερίληψη θεραπείας με ανταγωνιστές ντοπαμίνης. Τη στιγμή που ξεκινάει η θεραπεία ισορροπούν και οι ορμόνες του φύλου. Και τα πράγματα στις περισσότερες ασθενείς μπαίνουν στο πλαίσιο του κανονικού.
Όταν υπάρχει μόρφωμα στην υπόφυση και η ασθενής μείνει έγκυος είναι καλά να συνεχίσει τη θεραπεία με το φάρμακο τουλάχιστον μέχρι τη μέση της εγκυμοσύνης. Έτσι εγγυάται η όχι μεγάλη αύξηση, η ίδια η υπόφυση αυξάνεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το οποίο είναι κανονικό – αυτό συμβαίνει σε απολύτως όλες τις γυναίκες.
Και όταν έχουμε αδένωμα της υπόφυσης, ανάλογα αυτή η αύξηση θα μπορούσε να είναι προϋπόθεση για πίεση των γύρω δομών. Η θεραπεία μέχρι κάποιο βαθμό περιορίζει αυτή την αύξηση. Κάποια στιγμή, μετά από την μέση της εγκυμοσύνης, η θεραπεία πρέπει να σταματήσει επειδή η προλακτίνη είναι απαραίτητη για την εγκυμοσύνη και είναι απαραίτητη για την περίοδο της γαλουχίας μετά.
Αυτό είναι απολύτως ασφαλές, όσο και νωρίς να σταματήσει η θεραπεία με ανταγωνιστή ντοπαμίνης στην εξέλιξη της εγκυμοσύνης, δεν υπάρχει κίνδυνος το μόρφωμα αυτό να μεγαλώσει τόσο για να δημιουργήσει προβλήματα στην ασθενή.
Επίσης, οι ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με αδένωμα της υπόφυσης πρέπει να υποβάλλονται τουλάχιστον κάθε δύο χρόνια σε εξέταση μαγνητική τομογραφία της υπόφυσης, πάλι με σκιαγραφικό υλικό. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να διαπιστωθεί εάν ο ασθενής αντιδρά στην θεραπεία, εάν υπάρχει δυναμική και αύξηση του όγκου του αδενώματος ή συρρίκνωση του όγκου του αδενώματος, το οποίο αποσκοπούμε με αυτή τη θεραπεία.
Εξαιρετικά σπάνιες είναι οι περιπτώσεις στις οποίες επιβάλλεται η ασθενής να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση λόγω προλακτινώματος –είναι μεγάλοι όγκοι οι οποίοι μεγαλώνουν γρήγορα, δεν ανταποκρίνου – δυστυχώς υπάρχει ένα μικρό ποσοστό ασθενείς οι οποίες είναι ανθεκτικές στην θεραπεία με ανταγωνιστές ντοπαμίνης, όποια και δόση να δοθεί δεν αντιδρούν επαρκώς, οι όγκοι μεγαλώνουν και τότε – ναι, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση.
Συνήθως μετά από τη χειρουργική επέμβαση, επειδή η σύγχρονη νευροχειρουργική είναι εξαιρετικά ακριβής, σπάνια συμβαίνει διακοπή της λειτουργίας της υπόφυσης γενικά και η ασθενής συνεχίζει τη ζωή της όπως πριν. Σε σπάνιες περιπτώσεις, στις οποίες μπορεί να διακοπή η λειτουργία κάποιων από των αξόνων, τότε εφαρμόζει θεραπεία υποκατάστασης για όλη της τη ζωή.