Προβολές: 457
«Εμείς συμβάλλουμε στην ευτυχία των παιδιών μας, αλλά δεν είμαστε υπεύθυνοι για αυτήν»
Άλισον Σέϊφερ
Όλοι οι γονείς έχουν αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα – στραβομουτσούνιασμα, γκρίνια ή δυνατό κλάμα. Έτσι το παιδί επιμένει στις επιθυμίες και στις στάσεις του με αρνητικό τρόπο. Πόσο σκληροί πρέπει να είστε και πώς να επιβάλλετε τη θέλησή σας χωρίς βία – μερικές ιδέες για «σωστή συμπεριφορά», με τις οποίες να αντιμετωπίσετε τις αρνήσεις για συνεργασία και το πείσμωμα του πιο ακριβού σας θησαυρού.
«Μαμά, εγώ είμαι το Μαύρο κορίτσι και δεν θα βγω μαζί σου, δεν θα φάω παγωτό, δεν θα πάω στις κούνιες και δεν θα είμαι καλή» λέει η Άνι και με κοιτάει με εκείνο το βλέμμα που μου απευθύνει όταν είναι αποφασισμένη για κάτι και καθόλου δεν αστειεύεται.
Μετά πέφτει στον καναπέ και στραβομουτσουνιάζει. (Έχει ζητήσει να δει ταινιούλα, ενώ εγώ της πρότεινα να βγούμε – στο το δικό μας (πια) λονδρέζικο κλίμα, αυτή είναι η μόνη μέρα στην οποία δεν βρέχει!)
«Όχι, μαμά, δεν θα βγω, επειδή είμαι το Μαύρο κορίτσι»
(Σύμφωνα με το παραμύθι «Το χρυσό κορίτσι» κατάλαβε: το κακό, το ανυπάκουο, το τεμπέλικο…)
Όλες εμείς οι μανάδες, που αγαπάμε δυνατά τα παιδιά μας, ξέρουμε πως μια παρόμοια δήλωση μπορεί να εισχωρήσεις κατευθείαν στην καρδιά μας και να λιώσει και τον πιο σκληρό πάγο. Μετά από παρόμοια απειλή προσπαθώ να την πείσω: «Όχι, εσύ δεν είσαι το Μαύρο κορίτσι…» και να υπόσχομαι: «Θα σου αγοράσω γλειφιτζούρι, θα περάσουμε μέσα από μερικές λακκούβες, θα δεις τη Ράντα, θα κάνουμε ποδήλατο…». Λάθος. Παραμένει ανένδοτη (συχνά είναι πιο ανένδοτη απ’ όσο εγώ) και εγώ επίσης πρέπει να είμαι – ανένδοτη.
Στα παιδιά αρέσουν οι κανόνες και τα όρια
Όσο και απίθανο να μας φαίνεται αυτό. Εάν ο κανόνας λέει ότι μπορεί να δει μια ταινιούλα την ημέρα, συνηθίζει και τον σέβεται. Εάν ο κανόνας αλλάζει συνεχών βάσει της διάθεσης και των ασχολιών του γονέα (σήμερα έχω δουλειά για 6 ώρες και θα τη βάλω εξορία μπροστά από τη τηλεόραση), αυτό δεν δημιουργεί καμιά δίκαια και αμοιβαία αποδεχόμενη συμφωνία και δεν υπάρχει λόγος να θυμώνουμε: έτσι δεν υπάρχει τρόπος να αναγκαστεί οποιονδήποτε, ακόμα και όταν είναι 4ων, να τηρήσει τους κανόνες.
Προσπαθώ να είμαι δίκαιη, να μην αθετώ τον λόγο μου, να μην λέω ψέματα και να εξηγώ κάθε μου απόφαση, αίτημα, απαίτηση. Αλλά μερικές φορές δεν μπορώ να συγκρατήσω τα νεύρα μου. Τότε γίνομε αβοήθητη και διατάζω, ουρλιάζω, απαιτώ. Ντροπή. Ο μπαμπάς της λέει ότι αυτό προδίδει την αδυναμία μου και της δίνει μια αίσθηση νίκης. Έτσι είναι.
Απευθύνομαι προς τη συγγραφέα και μητέρα από τον Καναδά, την Άλισον (Σέϊφερ) και διαβάζω το ησυχαστικό:
«Ο καθένας γονιός έχει αντιμετωπίσει αυτά – τα μούτρα, την γκρίνια, το κλάμα, τα ψέματα, οι απάτες, και το … δυνατό κλάμα χωρίς αιτία. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να θυμόμαστε ότι
κάθε συμπεριφορά έχει στόχο και υπηρετεί κάποιο σκοπό.
Μόνο τα παιδιά που έχουν αποθαρρυνθεί εφαρμόζουν αυτόν τον εφευρετικό (αν και λανθασμένο) τρόπο και η δουλειά μας ως γονείς είναι να εξουδετερώσουμε την αποθάρρυνση και να αναπτερώσουμε το παιδί, πρέπει να τον κατευθύνουμε να λύσει τα προβλήματά του με έναν εποικοδομητικό τρόπο και με συνεργασία. Πολύ συχνά τα παιδιά απλά δεν μπορούν να βρουν θετικούς τρόπους για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους – εμείς πρέπει να δημιουργήσουμε τους δρόμους για αυτά έτσι που να μην χαθούν στους παράδρομους της κακής συμπεριφοράς.
Ανακαλύψτε το πρόβλημα
Το στραβομουτσούνιασμα είναι μια θαυμάσια μορφή παθητικής, σιωπηρής δύναμης. Ο σκοπός του είναι να σας τιμωρήσει, δημιουργώντας σας αρνητική αίσθηση συχνότερα ενοχής και ανησυχίας…
Η επικοινωνία είναι το κλειδί. Πώς να βοηθήσουμε το παιδί να τα καταφέρει στη ζωή εάν δεν ξέρουμε τι τον ανησυχεί; Μ’ αυτόν τον τρόπο:
Να ακούτε ενεργά:
«Βλέπω ότι είσαι απογοητευμένη. Μπορούμε να το συζητήσουμε; Θέλω να καταλάβω.»
Εάν μπείτε μια φορά στη θέση του παιδιού, αντιδράτε εξ’ ονόματος σας, και όχι από τη δική του θέση…“
Στη δική μας περίπτωση αυτό θα ηχούσε:
Παρά: «Δεν θα βλέπεις συνέχεια ταινίες επειδή θα γίνεις ζόμπι» ή το χειρότερο «Δεν θα βλέπεις ταινίες επειδή εγώ έτσι σου είπα!»
πρέπει να πω: «Σκέφτομαι ότι πάρα που είσαι πολύ έξυπνη και φιλομαθής, το να δεις παραπάνω από μια ταινία την ημέρα μπορεί να σε κουράσει και να σε κάνει νευρική, ενώ εγώ ξέρω πόσο σου αρέσει να παίζεις έξω και σου το προτείνω! Δεν ξέρω γιατί πρέπει να χάνουμε και άλλο χρόνο μέσα με αυτόν τον ήλιο έξω! Σύντομα θα έρθει το φθινόπωρο και θα καθόμαστε σπίτι συνέχεια. Ας βγούμε τώρα. Θα είναι ωραία.»
Πώς να αντιδράσετε εάν και αυτά τα επιχειρήματα δεν δουλέψουν;
Το σπουδαίο είναι να μην υποκύψετε επειδή τότε το παιδί θα λάβει το σήμα ότι μέσω στραβομουτσουνιάσματος μπορεί να πετύχει το επιθυμητό. Μπορείτε απλά να μην του δίνετε σημασία – το στραβομουτσούνιασμα συνήθως απαιτεί ακροατήριο – παρακαλέστε το παιδί να βγει ή εσείς βγείτε από το δωμάτιο.
Μην αντισταθμίζετε – αν νομίζετε ότι το παιδί σας είναι λυπημένο, δώστε του ένα ποτήρι ζεστό γάλα αλλά μην του αγοράσετε δώρα, αλλιώς θα ξεκινήσει να παίζει λυπημένο και θα μάθει το λάθος μάθημα – ότι λαμβάνει ανταμοιβή όταν συμπεριφέρεται άσχημα. Δώστε του το καλό παράδειγμα – σκεφτείτε, μήπως και εσείς στραβομουτσουνιάζετε για να πάρετε αυτό που επιθυμείτε;
Η συχνή σύγκρουση των χαρακτήρων θα σας κάνει πιο ανυπόμονη και δεν θα έχετε πάντα τις δυνάμεις και τα νευρά για να εξηγήτε και να υπερασπίζετε τις αποφάσεις σας μπροστά στο μικρό σας και κατηγορηματικό παιδί, το οποίο σας πολεμά. Αλλά υπάρχει και καλή είδηση – μεγαλώνοντας θα γίνεται όλο και πιο συνεργάσιμο και σύντομα θα μπορείτε να συζητήσετε και πιο σοβαρά ζητήματα, όπως παραδείγματος χάριν: «Γιατί η Πίπι είναι τόσο ανυπάκουη και μπορεί και λίγο βρόμικη, με λίγα λόγια «ασύλληπτη»» γουργουρίζει η Άνι με θαυμασμό και με νυσταγμένο βλέμμα λίγο πριν κοιμηθεί. Η δική μου μικρή κουρσάρισσα, η δική μου μικρή Πίπι, δεν ξέρει πόσο μοιάζει στην ηρωίδα…
Αλλά, γλυκιά μου Άνι, η Πίπι ποτέ δεν στραβομουτσουνιάζει. Το έχεις παρατηρήσει;
«Ναι, μαμά. Απλά η Πίπι κάνει τα πάντα που της αρέσουν!»
Ε, τι να πω – έτσι είναι. Και η Άνι πάλι νίκησε. ☺
[1] Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο της Άλισον Σέϊφερ «Όχι, αυτό δεν είναι κακή συμπεριφορά», Εκδόσεις Καλίμπρι (Σημείωμα του συγγραφέα)