Προβολές: 609
«Μαμά, βρήκα κερματάκι! Τι να το κάνω;» – τρέχει προς εμένα η Άνι και φέρνει ένα λεπτό στο χεράκι της.
«Βάλε το στο κουμπαρά, μικρή μου.»
Πρόσφατα μετέφρασα ένα πολύ συμπαθητικό βιβλίο – «Η έξυπνη μανούλα – πλούσια μητέρα» της Αμερικανίδας Κίμπαρλι Πάλμερ. Η συγγραφέας αναπτύσσει με λεπτομέρειες την ιδέα ότι τα παιδιά πρέπει από μικρά ακόμα να εκπαιδεύονται για την αξία των χρημάτων.
Κατά τη δική της γνώμη το ρητό από την παιδική μας ηλικία ότι «Δεν μιλάμε για λεφτά» από πολύ καιρό δεν είναι σε ισχύ επειδή είναι εξαιρετικά σημαντικό τα παιδιά να μάθουν ότι πρέπει να αποταμιεύουν 1/3 από τα λεφτά τους, 1/3 να δίνουν για φιλανθρωπικούς σκοπούς και να ξοδεύουν το υπόλοιπο με σχέδιο.
Πως; Έχοντας σταθερό προϋπολογισμό, που να βασίζεται στις αποταμιεύσεις από το ημερήσιο χαρτζιλίκι τους. Στις ΗΠΑ, όπου γράφθηκε το βιβλίο, δεν είναι ακριβός «χαρτζιλίκι» επειδή εκεί τα παιδιά παίρνουν κάτι σαν εβδομαδιαίος «μισθός», που διανέμουν όπως θέλουν ή όπως αναφέρθηκε άνω, αλλά σ’ αυτά τα λεφτά δεν συμπεριλαμβάνονται τα έξοδα τους για φαγητό.
Ενώ στη χώρα μας δίδεται στα παιδιά «χαρτζιλίκι», που είναι βασικά για φαγητό και μεταφορές, ενώ εάν το παιδί είναι συνετό και εξοικονομεί – αυτά τα χρήματα συμπληρώνουν τον κουμπαρά. Σε γενικές γραμμές, η αμερικανική ιδέα είναι το παιδί να ξεκινήσει να επεξεργάζεται τον δικό του προϋπολογισμό από πιο τρυφερή ηλικία, έτσι που στη συνέχεια ο τομέας αυτός της ζωής να μην το βρει τελείως απροετοίμαστο, όπως και να εκπαιδεύεται σε κατάλληλες χρηματοοικονομικές συνήθειες.
Η Καναδή ψυχολόγος Άλισον Σέϊφερ αναπτύσσει ακριβές σχέδιο με κατάλληλα ποσά, τα οποία να δίνει στο παιδί της σύμφωνα με την ηλικία του και τα έξοδα του, έτσι ώστε ούτε να έχει πάρα πολλά, ούτε πολύ λίγα.
Εάν παραπονιέται από το ποσό και συγκρίνει τον εαυτό του με τα άλλα παιδιά, πρέπει να του εξηγηθεί ότι κάθε οικογένεια είναι διαφορετική – η ιδέα να του αγοράσετε με δόσεις «Mini Cooper» για το χορό αποφοίτησης από το σχολείο επειδή οι άλλοι έτσι κάνουν, δεν είναι καθόλου καλή!
Τα ποσά που τους δίνουμε, υπηρετούν τον σκοπό τα παιδιά να μάθουν να χειρίζουν τα χρήματα και για τη βελτίωση της αυτονομίας και της ανεξαρτησίας τους. Τα ποσά αυτά θα έπρεπε να βασίζονται σε έξυπνα καταρτισμένο προϋπολογισμό.
Ο προϋπολογισμός πρέπει να αντικατοπτρίζει την κοινωνικοοικονομική κατάσταση της οικογένειας. Κάποιες οικογένειες έχουν μεγαλύτερες δυνατότητες από άλλες. Μην ντρέπεστε και μην αποκρύβετε τα γεγονότα. Αν με αξιοπρέπεια δηλώσετε: «Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στον εαυτό μας αυτό το ποσό, λυπάμαι», θα διδάξουμε στο παιδί να έχει μια ρεαλιστική εικόνα για τα οικογενειακά έσοδα.
Ο προϋπολογισμός του παιδιού θα αλλάζει με τον καιρό σύμφωνα με τις δυνατότητές του να χειρίζεται το χρήμα και να λαμβάνει αποφάσεις αγορών από μόνο του.
Ναι, αλλά – εάν το παιδί γράψει προϋπολογισμό που αναφέρει 2 δολάρια για καραμέλες και 10 για βιβλία και στο τέλος τα χαλάσει όλα για καραμέλες;
Όπως και με κάθε άλλο προϋπολογισμό, εάν έχετε προβλέψει 10 δολάρια για βιβλία και τα ξοδέψετε σε άλλο – χάνετε τα χρήματα σ’ αυτή την κατηγορία. Η διατήρηση των δαπανών σας στο πλαίσιο του προϋπολογισμού είναι η έννοια αυτού του μαθήματος.
Ένα παραδειγματικό σχέδιο για χορήγηση ποσών:
Εάν το παιδί σας είναι στο νηπιαγωγείο:
Καραμέλες. Ο προϋπολογισμός εξαρτάται απ’ αυτό πόσο καραμέλες του επιτρέπετε να τρώει. Εάν του επιτρέπετε μόνο τσίκλες χωρίς ζάχαρη από το ψιλικατζίδικο, τότε ο προϋπολογισμός θα είναι αυτό το ποσό – στο περίπου ένα δολάριο.
Χυμός. Εάν επιτρέπετε χυμούς μετά από τα μαθήματα κολύμβηση, το παιδί μπορεί να τους αγοράσει μόνο του – γύρω στα 2 δολάρια.
Παιχνίδια. Τα παιχνίδια είναι ακριβά, αλλά εάν πάτε σε ξεπούλημα σπιτιών, κατάστημα του τύπου 1 ευρώ ή σε κατάστημα μεγάλης αλυσίδας, το παιδί σας μπορεί και να βρει κάτι για 2 δολάρια. Έτσι θα αρχίσει να κατανοεί ότι κάποια πράγματα είναι πιο ακριβά και τώρα θα έχει το κίνητρο να αναβάλει και να αποταμιεύει. Η εκπαίδευση στην αποταμίευση και η υπομονή αναπτύσσουν την αισθηματική νοημοσύνη.
Το παιδί επίσης θα μάθει ότι οι φτηνές κούκλες από το μαγαζί για 1 ευρώ διαλύονται μετά από ένα μήνα, ενώ οι ακριβές Μπάρμπι παραμένουν με τα όλα τους τα άκρα για περισσότερο καιρό. Βλέπετε πια τα μεγάλα οφέλη ακόμα και από τα μικρά ποσά που χορηγείτε;
Εάν το παιδί σας πια πάει σχολείο:
Εύκολα ξεχνιέται πόσο ακριβά μπορεί να είναι πράγματα όπως DVD (ή IPAD). Προβλέψτε παρόμοιες δαπάνες από την πλευρά του παιδιού πριν του ορίσετε λεφτά για μέρος ή για όλα τα πράγματα όπως ακολουθούν:
- βιβλία
- αναψυκτικά, μεσημεριανό ή πίτσα στο σχολείο
- λεφτά για το λεωφορείο
- παιχνίδια/ παιχνιδάκια/ χόμπι
- μουσική /i tunes/dvd
- ταινίες / διασκέδαση / on-line μονάδες για παιχνίδια
- λεφτά για δώρα για τους άλλους
- λεφτά για φιλανθρωπίες κατά την επιλογή τους
- λεφτά για αποταμίευση
Εάν το παιδί σας είναι στην ηλικία ακριβός πριν την εφηβεία:
Πιθανότατα τα προαναφερθέντα + χρήματα για ρούχα και χρήματα για το λογαριασμό του κινητού.
Και εδώ με έναν ξινό έφηβό:
Η εκπαίδευση σχετικά με την διαχείριση των χρημάτων συμπεριλαμβάνει και την αρχική κατανόηση για το πώς να κερδηθούν χρήματα με μερική απασχόληση. Η μερική απασχόληση παράλληλα με το σχολείο έχει ευεργετική επίδραση στους εφήβους. Οι γονείς πρέπει να επανεξετάσουν τον προϋπολογισμό των εφήβων, δίνοντας τους μόνο για τα βασικά πράγματα και αναθέτοντας τους όλο και περισσότερες ευθύνες για όλο και περισσότερα έξοδα – όπως για εισιτήριο συναυλίας ή αεροπλάνου, για εκδρομές, για μεταχειρισμένο αυτοκίνητο ή για ακριβά κομμωτήρια .
…
Και σε καμιά περίπτωση μην μαθαίνετε το παιδί σας ότι εάν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του στο σπίτι ή κάνει την σχολική του εργασία θα το πληρώσετε. Εκτός της δουλειάς επί πληρωμής, σ’ αυτόν τον κόσμο υπάρχουν και άλλες σχέσεις και υποχρεώσεις, οι οποίες δεν κινούνται με λεφτά. Το σπίτι, η οικογένεια και η αυτό-βελτίωση είναι μεταξύ τους.
Η υψηλή βαθμολογία πρέπει να συνδέετε με την ανάπτυξη της φυσικής προσπάθεια προς αυτό-βελτίωση, γνώση, αναγνώριση και νίκη, ενώ οι υποχρεώσεις μας στο σπίτι είναι χρέος και είναι μέρος της ζωής μας σε μικρή κοινωνία. Επειδή αύριο θα ξημερώσετε παρακαλώντας τον απόγονό σας να σας μεταφέρει τα ψώνια από το αυτοκίνητο στην κουζίνα και αυτός θα σας ρωτήσει: «Πόσο θα με πληρώσεις;»